|
UPSI Digital Repository (UDRep)
|
|
| ||||||||||||||||||||||
| Abstract : Universiti Pendidikan Sultan Idris |
| Amalan sogit merupakan amalan yang diwarisi oleh masyarakat Dusun di daerah Kota
Belud Sabah sejak zaman dahulu lagi. Pelaksanaan amalan Sogit dalam perkahwinan
yang rumit telah membebankan masyarakat Dusun. Sejajar dengan itu, maka kajian ini
dilaksanakan untuk mengenal pasti jenis-jenis dan menganalisis kaedah pelaksanaan
amalan sogit dalam perkahwinan masyarakat Dusun serta menilai kewajaran amalan
sogit tersebut. Kajian ini telah menggunakan reka bentuk penyelidikan kualitatif
pendekatan fenomenologi dan temu bual separa berstruktur bersama tiga orang
informan. Sampel kajian telah dipilih dengan menggunakan pensampelan bukan rawak
jenis pensampelan bertujuan iaitu hanya yang berpengetahuan dan berpengalaman
dalam amalan sogit dalam perkahwinan masyarakat Dusun. Hasil kajian mendapati
bahawa terdapat beberapa peraturan adat dalam masyarakat Dusun di daerah Kota
Belud Sabah yang perlu dipatuhi oleh masyarakat Dusun terutamanya pasangan yang
hendak berkahwin. Kaedah pelaksanaan amalan sogit pula dibahagikan kepada dua
iaitu melibatkan anggota keluarga sahaja dan melibatkan seluruh penduduk kampung.
Amalan sogit dalam perkahwinan masyarakat Dusun didapati masih wajar untuk
dilaksanakan. Kesimpulannya, amalan sogit dalam perkahwinan masyarakat Dusun
masih diamalkan dan mempunyai kedudukan yang tinggi dalam kalangan masyarakat
Dusun. Implikasi kajian ini boleh digunakan oleh pihak-pihak yang berkepentingan
untuk dijadikan sebagai rujukan khusus untuk amalan sogit dalam perkahwinan
masyarakat Dusun. |
| References |
BUKU
Abd. Hakim Mohad. (2017). Tajau dan peranannya dalam pelestarian adat perkahwinan masyarakat Murut Tahol. Saidatul Nornis Mahali (pnyt.), Pumpunan Budaya Peribumi di Sabah (Ms. 99). Kota Kinabalu Sabah: Universiti Malaysia Sabah.
Danial L. Pals. (2001). Seven Theories of Religion (dari animisme E. B. Tylor, Materialisme Karl Marx hingga Antropologi Budaya C. Geertz). Ruslani (pnyt.). Yogyakarta: Penerbit Qalam.
Geertz, C. (2009). Tafsiran Budaya (The Interpretation of Culture). Rohani Sulaiman (Penterjemah). Kuala Lumpur: Perpustakaan Negara Malaysia.
Herman J. Luping. (2009). The Indigenous Ethnic Communities of Sabah: the Kadazandusun. Kuala Lumpur: Perpustakaan Negara Malaysia
Irene Benggon Charuruks & Janette Padasian (Pnyt). 1992. Kota Belud. Kota Kinabalu, Sabah: Sabah Tourism Promotion Corporation.
Jacqueine Pugh-Kitingan. (2012). Kadazan Dusun: Siri Entik Sabah ITBM-UMS. Kuala Lumpur Malaysia: Nasional Malaysia Berhad (PNMB).
Jacqueline Pugh-Kitingan. 2012. Kadazan Dusun (Siri Etnik Sabah ITBM-UMS). Percetakan Nasional Malaysia Berhad (PNMB): Kuala Lumpur.
Mohd Razalee Goroh@ Symin Goroh. (1986). Sepintas Lalu Mengenai Adat Istiadat Dusun/ Kadazan Kota Belud
Mohd. Razalee Goroh @ Syimin Goroh. (1982). Titian Adat Istiadat Kaum Dusun/Kadazan Kota Belud. Kota Kinabalu: Jabatan Muzium Sabah dan Arkib Negeri Sabah
Noraini Idris. (2013). Penyelidikan dalam pendidikan. Malaysia: McGraw-Hill (Malaysia) Sdn. Bhd.
Norhalim Ibrahim. (1996). Perkahwinan adat di Negeri Sembilan. Selangor Darul Ehsan: Fajar bakti Sdn. Bhd.
Othman Lebar. (2017). Penyelidikan Kualitatif; pengenalan kepada teori dan metod. Tanjong Malim, Perak: Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Rita Lasimbang. (2014). Adat Resam dan pantang larang suku kadazan. Adat resam dan pantang larang suku kaum di Sabah (Ms. 27). Selangor Darul Ehsan: Utusan Printcorp Sdn.Bhd.
Rosliah Kiting. (2017). Nilai-nilai agama dalam sundawil masyarakat Kadazandusun. Saidatul Nornis Mahali (pnyt.), Pumpunan Budaya Peribumi di Sabah (Ms. 19). Kota Kinabalu Sabah: Universiti Malaysia Sabah.
Saidatul Nornis Mahali. (2017). Undang-undang adat dalam konteks peribumi Sabah. Saidatul Nornis Mahali (pnyt.), Pumpunan Budaya Peribumi di Sabah (Ms. 115). Kota Kinabalu Sabah: Universiti Malaysia Sabah.
JURNAL DAN ARTIKEL
Afiratul Adawiyah Dulkarim & Siti Aidah Lukin@Lokin. (2020). Penghapusan Adat Resam masyarakat Dusun di Kimanis semasa Pentadbiran British North Borneo Chartered Company 1881-1941. Journal of Borneo Social Transformation Studies (JOBSTS), 6(1), 163-173. Diakses pada 5 Julai 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/jobsts/article/view/2801
Akhmad Rizqi Turama. (2018). Formulasi Teori Fungsionalisme Struktural Talcott Parsons. Journal of language, literary dan cultural Studies, 2(2), 58-69. Diakses pada 9 Julai 2022. Diperoleh daripada http://openjournal.unpam.ac.id/index.php/EFN/article/view/5178
Budi Anto Mohd Tamring. 2018. mikorot dalam konteks kebudayaan etnik Dusun di Sabah. MANU Jurnal Pusat Penataran Ilmu dan Bahasa (PPIB), 27, 93-120. Diakses pada 18 Mei 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/MANU/article/view/1313/837.
Fuad Mohamed Berawi. (2017). Metodologi Penyelidikan: Panduan Menulis Tesis (UUM Press). Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada https://books.google.com.my/books?hl=en&lr=&id=vO_xDwAAQBAJ&oi=fnd &pg=PR24&dq=penyelidikan&ots=mrg9VmrKZ4&sig=kVxjD082BRt572lG9kVxaHWrzc& redir_esc=y#v=onepage&q=penyelidikan&f=f alse.
Halina Sendera Mohd Yakin et. al. 2016. Simbol Binatang Ternakan dan Konsep Artifak sebagai Manifestasi Identiti Budaya dan Identifikasi Etnik Peribumi Sabah: Satu Kajian dari Perspektif Komunikasi. MANU Jurnal Pusat Penataran dan Bahasa (PPIB), 24, 203-219. Diakses pada 18 Mei 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/MANU/article/view/523/365.
Halina Sendera Mohd Yakin et. al. (2020). Impak Modenisasi dan Pengkomersilan Terhadap Keaslian makanan Tradisi dan Identiti budaya etnik Kadazan-Dusun di Sabah. Borneo International Jurnal, 2(4), 37-46. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada http://majmuah.com/journal/index.php/bij/article/view/49/26.
Hua, A. K. (2016). Pengenalan Rangkakerja Metodologi dalam kajian Penyelidikan: Satu kajian Literatur. Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH), 1(2), 17-24. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada https://msocialsciences.com/index.php/mjssh/article/view/8/8.
Ick Ellyrenzine Linsap & Low, K. O. (2021). Tiga identiti komburongo dalam kepercayaan tradisional Etnik Tobilung di Sabah. Jurnal gendang Alam (GA), 11(2), 161-178. Diakses pada 18 Mei 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/GA/article/view/3636.
Imam Kristianto. (2019). Kesenian Reyog Ponorogo dalam Teori fungsionalisme. TAMUMATRA Jurnal seni dan pertunjukan, 1(2), 6-18. Diakses pada 10 Julai 2022. Diperoleh daripada http://ejournal. hamzanwadi.ac.id/index.php/tmmt/article/view/1171
Jacinta Tangil dan Asmiaty Amat. (2021). Sistem bombon: fungsionalisme struktural terhadap masyarakat kadazansudun di Kiulu, Tuaran, Sabah. Melayu: Jurnal Antarabangsa Dunia Melayu, 14(1), 101-114. Diakses pada 2 Julai 2022. Diperoleh daripada http://eprints.ums.edu.my/id/eprint/27218/
Jikat@Binol Darimbang. (2021). Pendekatan keseimbangan dan keadilan dalam undang-undang adat masyarakat kimaragang di Sabah, Malaysia. Journal of Borneo Social Transformation Studies (JOBSTS), 7(1), 189-210. Diakses pada 28 Jun 2022. Diperoleh daripada http://eprints.ums.edu.my/id/eprint/29381/
Marry Lim. (2021). Perkembangan Perniagaan Kecil Masyarakat Dusun di Tamu Kota Belud, Sabah, 1881-1940. Jurnal Borneo akhailogia (warisan, Arkeologi & Sejarah), 6(1), 41-58. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/JBA/article/view/3515/2295.
Mastinah Buntung dan Mohd Anuar Ramli. (2019). Analisis Gender dalam Amalan Sogit Masyarakat Murut Tahol di daerah Nabawan, Sabah. Online Jurnal Research in Islamic Studies, 6(3), 37-48. Diakses pada 29 Jun 2022. Diperoleh daripada https://borneojournal.um.edu.my/index.php/RIS/article/view/21188/10792
Mastinah Buntung, Mohd Anuar Ramli dan Syamsul Azizul Marinsah. (2020). Kontrakdiksi antara Adat dan Syariat Dalam Amalan Perkahwinan Masyarakat Murut Tahol di Daerah Nabawan, Sabah. MANU Jurnal Pusat Penataran Ilmu dan Bahasa (PPIB), 31(2), 47-67. Diakses pada 14 Jun 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/MANU/article/view/2640/1867
Mohd Nor Azan Abdullah & Musirin Mosin. (2018). Pengaruh Leksis Peripheral Sanskrit dalam bahasa Dusun. Jurnal sultan Alauddin Sualiman Shah, 5(2), 103- 112. Diakses pada 1 Julai 2022. Diperoleh daripada http://jsass.kuis.edu.my/index.php/jsass/article/view/55/39
Mohd Syaubari Othman & Ahmad Yunus Kassin. (2018). Kajian Rintis Bagi Pelaksanaan Komposisi Pengajaran Guru Pendidikan Islam Yang Mengintegrasikan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) Menerusi Pendidikan Akidah Sekolah Rendah Di Malaysia. Attarbawiy: Malaysian Online Journal Of Education, 2(2), 56-60. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada http://journal.kuis.edu.my/attarbawiy/wp-content/uploads/2018/12/55-60.pdf.
Mohd. Anuar Ramli & Mohammad Aizat Jamaludin. (2012). Prinsip Hubungan Sosial Bagi Menangani Konflik dalam masyarakat Malaysia berteraskan Islam. Jurnal peradaban, 5(1), 49-71. Diakses pada 16 Julai 2022. Diperoleh daripada https://peradaban.um.edu.my/index.php/PERADABAN/article/view/5151
Nirwana Sudirman & Zulkifley Hamid. (2016). Pantun Melayu Sebagai Cerminan Kebitaraan Perenggu Minda Melayu. Jurnal Melayu, 15(2), 145-159. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada http://journalarticle.ukm.my/9964/1/16184- 45371-1-SM.pdf.
Nurzatil Ismah Azizan et. al. (2021). Cabaran membentuk akhlak remaja melalui persekitaran sosial dan perkembangan teknologi. Jurnal Pengajian Islam, 14(1), 118-129. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada http://jpi.kuis.edu.my/index.php/jpi/article/view/104/85.
Petronella Apin dan Kartini Abd Wabah. (2015). Tabu Masyarakat Dalam Masyarakat Dusun di Daerah Ranau, Sabah. Jurnal Melayu, 14(2), 224-239. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada https://core.ac.uk/download/pdf/33344976.pdf .
Pg Ismail Pg Musa et al. (2020). Undang-undang perlanggaran adat di Mahkamah Anak Negeri: Konflik pemakaiannya terhadap orang Islam dalam kerangka perundangan plural di Sabah. E-journal of Islamic Thought and Understanding, 1, 73-87. Di akses pada 10 Julai 2022. Diperoleh daripada https://ir.uitm.edu.my/id/eprint/43438/1/43438.pdf
Pg Ismail Pg Musa et. al. (2018). Amalan Sogit ke atas anak negeri Sabah beragaman Islam di Mahkamah Anak Negeri: Kajian dari Perspektif Hukum. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 19, 1-6. Diakses pada 29 Jun 2022. Diperoleh daripada https://journal.unisza.edu.my/jimk/index.php/jimk/article/view/277/198
Raafidah@Malissa Salleh et. al. (2019). Sistem kehakiman anak negeri Sabah dalam konteks pelaksanaan hukuman dan denda adat. Borneo Akademika, 3(1), 9-18. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada https://borneoakademika.sabah.uitm.edu.my/scan/5.pdf.
Rahmi Juwita et. al. (2020). Meta Analisis: Perkembangan teori struktural fungsional dalam sosiologi pendidikan. Jurnal perspektif: jurnal kajian sosiologi dan pendidikan, 3(1), 1-8. Diakses pada 10 Julai 2022. Diperoleh daripada http://perspektif.ppj.unp.ac.id/index.php/perspektif/article/view/168
Rosliah Kiting et. al. (2020). Nilai Pendidikan dalam Talaala Dusun Tindal. Jurnal Gendang Alam, 10(2), 123-135. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/GA/article/view/2303
Sharifah Hasima Syed Daud et. al. (2017). Kesahan dan Kebolehpercayaan Instrumen Kajian Penyeliaan Berkesan. Jurnal Kurikulum & Pengajaran Asia Pasifik, 5(3), 50-61. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada https://juku.um.edu.my/index.php/JUKU/article/view/8227/5697.
Suraya Sintang. (2003). Penganutan Agama Islam dan Kristian dalam kalangan Masyarakat Kadazan Dusun di Sabah. Jurnal Usuluddin, 18, 59-80. Diakses pada 10 Julai 2022. Diperoleh daripada https://ajap.um.edu.my/index.php/JUD/article/view/4088
Syamsul Azizul Marinsah et. al. (2020). Incantation in Sogit Ritual: A Preliminary Study. Palarch’s Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(7), 9386-9401. Diakses pada 10 Jun 2022. Diperoleh daripada https://archives.palarch.nl/index.php/jae/article/view/3891/3845
Yusry Sulaiman & Bilcher Bala. 2020. Sejarah Peribumi di Borneo Utara semasa zaman Kesultanan Brunei: Satu Kajian Literatur. Jurnal Kinabalu, 26(2), 131- 145. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh Daripada https://jurcon.ums.edu.my/ojums/index.php/ejk/article/view/2766/1820.
Zanaton Iksan et. al. (2016). Kualiti Ilmu berasaskan kesahan dan kebolehpercayaan data dalam penyebaran ilmu Islam: Perbincangan berasaskan kajian kualitatif. Jurnal Hadhari, 8(1), 13-30. Diakses pada 9 Jun 2022. Diperoleh daripada http://journalarticle.ukm.my/10417/1/14120-38804-1-SM.pdf.
PROSIDING
Sharifah Darmia Sharif Adam. (2020). Pengaruh budaya dalam keharmonian etnik di Sabah. Persidangan antarabangsa sains sosial dan kemanusiaan ke-5 (PASAK5 2020) – Dalam talian. Diakses pada 1 Julai 2022. Diperoleh daripada http://conference.kuis.edu.my/pasak5/images/eprosidingpasak2020/007_ID014_ Pengaruh_Budaya_Dalam_Keharmonian_Etnik_Di_Sabah.pdf
LAMAN RASMI
Jabatan Perangkaan Malaysia. (2020). Kependudukan Negeri Sabah. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada https://www.dosm.gov.my/v1/uploads/files/6_Newsletter/Newsletter%202020/ DOSM_DOSM_SABAH_1_2020_Siri-86.pdf.
Laman Web Rasmi Kerajaan Negeri Sabah. Di akses pada 24 April 2022. Diakses pada 15 Mei 2022. Diperoleh daripada https://www.sabah.gov.my/cms/?q=ms/content/pengenalan.
TESIS
Kalsum Umar. (2018). Persembangan Ritual Kaul Melanau dan Hari Moyang Mah Meri: Manifestasi Kepercayaan dan Kosmologi. PhD Tesis, Universiti Sains Malaysia.
INFORMAN
Jumail Sampoli, Ketua Anak Negeri, berumur 59 tahun. Temu bual dijalankan pada 24 Mac 2022 di pejabat Mahkamah Anak Negeri Daerah Kota Belud Sabah. Saliun Darajun, bekas Ketua Kampung, berumur 73 tahun. Temu bual dijalankan pada 3 April 2022 di kediaman beliau. Seibih Tambakah, bekas Ketua Kampung, berumur 65 tahun. Temu bual dijalankan pada 6 April 2022 di kediaman beliau.
|
| This material may be protected under Copyright Act which governs the making of photocopies or reproductions of copyrighted materials. You may use the digitized material for private study, scholarship, or research. |