Setoi (Setul) mambang segara dalam lintasan sejarah Negeri-negeri Melayu Utara

Halimi Ahmad Jelani, Mydin Pitchai Mohd Yusoff,

QR Code Link :
Type :	article
Subject :	DS Asia
ISSN :	1985-496X
Main Author :	Halimi Ahmad Jelani, Mydin Pitchai Mohd Yusoff,
Title :	Setoi (Setul) mambang segara dalam lintasan sejarah Negeri-negeri Melayu Utara

Place of Production :	Universiti Pendidikan Sultan Idris
Year of Publication :	2016

Abstract :

Setoi atau Setol atau Satun merupakan wilayah negeri Kedah hingga ke Perjanjian Bangkok 1909. Pada mulanya ia ditadbirkan oleh para penghulu dan ketua-ketua kampung hingga Sultan Abdullah al-Mukkaram Syah (1778-1797) mengangkat anakanda baginda Tunku Bisnu sebagai Raja Muda menguasai Perlis dan Setoi. Wilayah Setoi menjadi wilayah rasmi dengan kuasa autonomi apabila Rama II (1809-1821) melantik Tunku Bisnu sebagai rajanya. Setelah penaklukan Siam ke atas Kedah 1821-1830, Setoi dijadikan wilayah tersendiri walaupun secara tidak rasmi masih dianggap sebagai wilayah Kedah. Rama III mengangkat Tunku Muhamad putera kepada Raja Bisnu sebagai Raja Setoi (1843). Oleh kerana ketidakcekapan keturunan Tunku Muhamad memerintah, Sultan Abdul Hamid, Kedah melantik seorang pegawai dari Kedah, Ku Din bin Ku Meh menjadi pentadbir Setoi. Pelantikan beliau kemudian memperlihatkan kemusnahan kekuasaan kerajaan Kedah ke atas Setoi. Ku Din kemudian dilantik oleh King Chulalongkon sebagai raja Setoi dan kekal sebagi raja hingga 1916. Selepas itu Setoi/Setul atau Satun dalam bahasa Siam ditadbir terus oleh pihak Bangkok. Sejarah Setoi ini tidak banyak diceritakan hanya diperoleh daripada dua catatan sejarah iaitu al Tarikh Salasilah Negeri Kedah dan Sejarah Negeri Setol selain daripada cerita-cerita mulut atau sejarah lisan.

References

1. C.O., 273/330, Telegram Paget kepada John Anderson 27 Mac 1907. 2. C.O., 273/340, Surat Paget berkaitan Perjanjian British-Siam. 3. C.O., Fail 341/273, Siamese Rule in Patani. 4. C.O., 273/343, Paget kepda F.O., 31 December 1907. 5. F.O., 422/62, Paget kepada Grey, 30 January 1908. 6. F.O., 422/61, Strobel kepada Paget. 7. F.O., 422/61, Paget kepada Grey, 29 April 1907. 8. F.O., 422/61, Becket kepada Paget. 9. F.O. 422/61, Backet kepada Grey. 10. F.O., Paget kepada Grey, 27 February 1908. 11. Francis Light Letters. MS 40320. S.O.A.S., University of London. 12. Abdullah Long Puteh. (1958). Sejarah Negeri Setol, Thailand. Satun, Thailand. Khan G.M.. (1958). History of Kedah. Pulau Pinang, Penang Primier Press Co. Ltd. Penang. 13. Kobkua Suwannathat-Pian. (2008). “National Identitiy, the “Sam-Sams” of Satun, and the Thai Malay Muslims”, dlm. Michael J. Montesano & Patrick Jory. (ed.), dlm. Thai South and Malay North:Ethnic Interaction on a Plural Penisula. Singapore, NUS Press. 14. Mohd Yusoff Hashim (ed.). (1980). Syair Sultan Maulana. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya. 15. Muhammad Hassan bin Tok Kerani Muhammad Arshad. (1968). Al-Tarikh Salasilah Negeri Kedah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 16. Sharom Ahmat. (1971).”Kedah-Siam Relations,1821-1905.” Journal of Siam Society, 59: 97- 117. 17. Tengku Sepora binti Tengku Mahadi. (2003).”Ku Din bin Ku Meh, “The Devoted King’-A Biograpy.” Paper presented at the Shared Histories Conference, Penang, 30July-5 August. 18. Thanet Aphornsuvan. (2008). “Origin of Malay Muslim “Separatism” in Southern Thailand”, dlm. Thai South and Malay North:Ethnic Interaction on a Plural Peninsula. Michael J. Montesano & Patrick Jory (ed). Singapore, NUS Press. 19. Wan Shamsudin bin Moh Yusof. (1985). Sejarah Kerajaan Melayu Setul “Mambang Segara”. Alor Setar. Persatuan Sejarah Malaysia Cawangan Kedah.

This material may be protected under Copyright Act which governs the making of photocopies or reproductions of copyrighted materials.
You may use the digitized material for private study, scholarship, or research.

Back to previous page