Konsep puisi tradisional antara kesusasteraan Arab dengan kesusasteraan Melayu

Nazri Atoh

QR Code Link :
Type :	article
Subject :	PN Literature (General)
Main Author :	Nazri Atoh
Additional Authors :	Saipolbarin Ramli Zamri Arifin Zubir Idris
Title :	Konsep puisi tradisional antara kesusasteraan Arab dengan kesusasteraan Melayu

Place of Production :	Tanjong Malim
Publisher :	Fakulti Bahasa dan Komunikasi
Year of Publication :	2020
Corporate Name :	Universiti Pendidikan Sultan Idris

Abstract : Universiti Pendidikan Sultan Idris

Kesusasteraan merupakan pancaran pemikiran yang dihasilkan oleh sesuatu bangsa, sama ada dalam bentuk lisan atau bertulis. Kesusasteraan Melayu mendapat pengaruh daripada bahasa dan kesusasteraan Arab dengan kedatangan pedagang Arab di Tanah Melayu. Hal ini membawa kepada lahirnya karya puisi Melayu kesan daripada tradisi sastera Arab. Bertitik tolak dengan keakraban bahasa Arab dengan bangsa Melayu, maka kajian ini dijalankan untuk menganalisis persamaan dan perbezaan konsep puisi tradisional antara kesusasteraan Arab dengan kesusasteraan Melayu. Kajian ini menggunakan pendekatan kepustakaan untuk mengumpul maklumatmaklumat yang berkaitan dengan kajian. Pendekatan perbandingan pula digunakan untuk menganalisis persamaan dan perbezaan konsep puisi tradisional antara kesusasteraan Arab dengan kesusasteraan Melayu. Kajian ini mendapati bahawa terdapat persamaan yang ketara antara puisi Arab dengan puisi Melayu pada penggunaan perkataan yang mempunyai susunan tertentu dan mengandungi unsur imaginasi dan muzik. Bait dalam bentuk mashtur dan manhuk dalam puisi tradisional Arab menyerupai puisi tradisional Melayu yang dizahirkan dengan satu-satu baris. Dari sudut lain, setiap bait puisi tradisional Arab diakhiri dengan rima yang sama, manakala puisi tradisional Melayu tidak disyaratkan agar setiap bait diakhiri dengan rima yang sama. Bait puisi tradisional Arab biasanya dibentuk dengan dua shatr, tetapi puisi tradisional Melayu biasanya dihasilkan dengan satu-satu baris. Setiap bait dalam puisi tradisional Arab mendukung satu makna yang lengkap, manakala pantun dalam puisi tradisional Melayu memerlukan satu rangkap untuk membawa satu makna.

References

A. Halim Ali. 2013. Mendekati Puisi Melayu Tradisional. Tanjong Malim: Persatuan Penulis Budiman Malaysia.

A. Halim Ali. 2016. Pendidikan Kesusasteraan Melayu dalam Pelbagai Isu dan Perspektif. Dlm. A. Halim Ali dan Norazimah Zakarian (pngr.). Pendidikan Kesusasteraan Melayu dalam Pelbagai Isu dan Perspektif. Shah Alam: NHA Resources.

Abdul Mutalib Abdul Ghani (pngr.). 1983. Syair Siti Zubaidah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Abu Tammam. 1982. Diwan Abi Tammmm bi Sharh al-Khatib al-Tabrizi. cAzzam, Muhammad cAbduh (penyt.). Kaherah: Dar al-Macarif.

Amin, Ahmad. 1967. al-Naqd al-Adabi. Beirut: Dar al-Kutub al-cArabi.cAtiq, cAbd al-cAziz. 2006. cIlm al-cArud wa al-Qafiyah. Al-Qahirah: Dar al-Afaq al-cArabiyyah.

Bashshar bin Burd. 1991. Diwan Bashshar bin Burd. Mahdi Muhammad Nasir al-Din (pnyt.). Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyah.

Dayf, Shawqi. 2004. Fi al-Naqd al-Adabi. Al-Qahirah: Dar al-Macarif.

Harun Mat Piah. 1989. Puisi Melayu Tradisional: Satu Perbicaraan Genre dan Fungsi. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Al-Hashimi, Ahmad. 2014. Mizan al-Dhazab fi Sinacah Shicr al-cArab. al-Tunji, Muhammad (pnyt.). Beirut: Syarikah Dar Maktabah al-Macarif Nashirun.

Ilham, Andri. 2015. Puisi Arab dan Protes Sosial: Kajian Struktur-muatan Puisi Sha’alik Pra-Islam. Arabiyat:Jurnal Pendidikan Bahasa Arab dan Kebahasaaraban 2(2):154-166

Muhd Norizam Jamian & Shaiful Bahri Md Radzi. 2015. Kesusasteraan Melayu Tradisional sebagai Wadah Komunikasi Massa: Suatu Analisis. Jurnal Komunikasi 31(2):183-194.

Nazri Atoh & Zamri Arifin. Tanda-tanda ‘Malam’ dalam Qasidah Imri’ al-Qays dan Persepsi Pelajar Melayu tentangnya. Jurnal Melayu 11:51-61

Pradopo, Rachmat Djoko. 1995. Pengkajian Puisi. Yogyakarta: Gadjah Mada University Press.

Qudamah bin Jacfar. T.th. Naqd al-Shicr. Khafaji, Muhammad cAbd al-Muncim (pnyt.). Beirut: Dar al-Kutub alcIlmiyah.

Rahmah Ahmad H. Osman & Adli Yaakob. 2008. Al-Islam wa al-Adab al-Malayawi: Tahlil li Niqashat fi

Maliziya. Kuala Lumpur: Universiti Islam Antarabangsa Malaysia.

Rahmah Ahmad H. Osman & Mohd Shahrizal Nasir. 2013. Unsur-unsur Retorik dalam Puisi Melayu al-Amin karya A. Samad Said. Jurnal Usuluddin 33:117-150.

Zahir bin Ahmad. 2005. Peranan Sastera Islam dalam Pembentukan Akhlak Penduduk Alam Melayu. Jurnal Pengajian Melayu 15:254-265.

Zurakintan Abdul Razak & Che Ibrahim Salleh. 2015. Pemikiran Melayu tentang Ilmu dan Adab dalam Puisi Melayu Tradisional. International Journal of Malay World and Civilisation (Iman) 3(2):121-129

Zurinah Hassan. 2012. Puisi Melayu Tradisional: Pantun, Syair, Gurindam, Nazam, Seloka. Ampang: Pekan Ilmu Publications Sdn. Bhd.

This material may be protected under Copyright Act which governs the making of photocopies or reproductions of copyrighted materials.
You may use the digitized material for private study, scholarship, or research.

Back to previous page